Leren uit ongevallen: chemische producten

Een medewerkster van een fastfoodketen liep brandwonden op door een sterk bijtend schoonmaakproduct. 

Wat gebeurde er?

Om schoon te maken goot de medewerkster een zeer krachtig professioneel reinigingsmiddel aangelengd met water in een verstuiver om het daarna te verstuiven op het te reinigen oppervlak. Daarbij kwamen er spatten op haar sok en schoen terecht. Het sterk bijtend product drong door tot op de huid, waardoor de medewerkster ernstige brandwonden opliep.

Juiste beschermingsmiddelen

Uit het onderzoek achteraf bleek dat de medewerkster niet beschikte over de juiste beschermingsmiddelen. Omwille van het sterk corrosief karakter van het product zijn beschermende handschoenen, een veiligheidsbril, beschermende laarzen en een beschermschort nodig. De medewerkster was daarover niet geïnformeerd. Bovendien had het bedrijf geen analyse uitgevoerd om na te gaan wat de risico’s waren van het product en of er geen veiliger alternatief beschikbaar is. 

Bron France Bleu

Bij het reinigen van een vloer met een schoonmaakmiddel op basis van een solvent, ontstond er brand. Wat was er gebeurd?

Wat gebeurde er?

In een vliegtuighangar waar schilderwerken worden uitgevoerd, waren werknemers bezig met het schoonmaken van de vloer. Om de verfresten van de vloer te verwijderen, gebruikten de werknemers een schoonmaakmiddel gebaseerd op een solvent. Toen er plots vuur ontstond, probeerden de werknemers het vuur te blussen met emmers water, wat de situatie alleen maar erger maakte. De brand verspreidde zich snel. Gelukkig konden alle aanwezigen tijdig geëvacueerd worden en bleef het bij materiële schade. 

Bron HSE

Een werknemer liep een chemische brandwonde op aan het oog. Hoe gebeurde dit ongeval?

Veiligheidsbril vergeten?

Een werknemer was bezig met het toevoegen van chemische vloeistoffen aan een textielverfinstallatie. Vanuit een recipiënt vulde hij een maatbeker met een oplossing van 45% natriumhydroxide. Hij droeg geen veiligheidsbril of gelaatsscherm en tijdens het vullen van de maatbeker kreeg hij een spat in het oog en liep een chemische brandwonde op. 

Natriumhydroxide is sterk corrosief en daarom zijn strikte beschermingsmaatregelen en gepaste persoonlijke beschermingsmiddelen nodig (gelaatsscherm, beschermkledij, handschoenen).

Bron BG ETEM

Een werknemer raakte ernstig verbrand tijdens het bijvullen van benzine in de brandstoftank van een machine voor het aanbrengen van isolatieschuim. 

Wat gebeurde er?

Werknemers waren bezig met het aanbrengen (inspuiten) van isolatieschuim in een plafond van een winkelruimte. De generator en compressor, beide aangedreven met een benzinemotor, bevonden zich in een bestelwagen die voor de winkel stond. Toen het schuimpistool uitviel, ging één van de werknemers naar de bestelwagen om de tank bij te vullen. Hij nam de jerrycan, maar tijdens het openen spoot de benzine over het hele compartiment en over hemzelf. De benzine vatte onmiddellijk daarna vuur, waardoor zijn hele lichaam verbrand raakte. Omwille van de zeer ernstige brandwonden werd hij drie maanden in coma gehouden en moest hij daarna nog meer dan een jaar in het ziekenhuis doorbrengen. 

Bron HSE

In een drukkerij morste een werknemer oplosmiddel op zijn voet. Hij besteedde daar aanvankelijk weinig aandacht aan. Pas enkele uren later merkte hij een grote open wonde. 

Wat gebeurde er?

De laatste jaren worden meer en meer oplosmiddelen gebruikt met een hoog vlampunt. Soms kan daardoor de indruk ontstaan dat er geen risico's meer mee gepaard gaan. De risico's door inademing zijn kleiner – minder verdamping zorgt voor minder schadelijke lucht – maar contact met de huid kan nog steeds erg gevaarlijk zijn. Dat gebeurde in deze drukkerij. Het gemorste oplosmiddel viel net boven de schoen van de werknemer, drong door de kous en tastte op die manier de huid aan. Het blijft dus belangrijk om bij huidcontact onmiddellijk grondig te spoelen en elke wonde steeds te laten verzorgen.

Bron Tag für tag

Een werknemer liep ernstige chemische brandwonden op tijdens het verwijderen van chemisch producten. Door een chemische reactie kwam het product op zijn lichaam terecht.

Wat gebeurde er?

De arbeider moest gebruikt chemisch product verwijderen. Daarvoor was de gangbare methode in het bedrijf om bijtende sodaparels toe te voegen aan een IBC (intermediate bulk container) met zuren, om zo de chemicaliën te neutraliseren.

Tijdens de werkzaamheden kwam er echter een exotherme reactie op gang, het IBC-vat werd onstabiel en barstte. Het vat barstte zo hevig uit elkaar dat de arbeider zijn veiligheidsbril verloor en het chemisch product in zijn ogen en op zijn lichaam terechtkwam. Met chemische brandwonden aan de benen en aan de ogen als resultaat. 

Bron HSE

Bleekwater mengen met andere producten, zoals een ontstopper of een ontkalker, is een zeer slecht idee. Door het mengen komen immers gevaarlijke dampen vrij, die dodelijk kunnen zijn.

Wat gebeurde er?

Een man mengde bleekwater en zoutzuur om zijn toilet te ontstoppen. Toen hij bevangen raakte door de dampen die vrijkwamen, viel hij neer en overleed.

Inademen

Als bleekwater (javel) gemengd wordt met ontstopper of ontkalker, ontstaat er een chemische reactie en komen er chloordampen vrij.

Treden er meteen hevige klachten op (moeilijkheden om te ademen, de indruk te stikken)? Dan schakel je best zo snel mogelijk een dokter in. Als het slechts gaat om een heel korte blootstelling, dan moet je meteen de plaats van de blootstelling verlaten. Normaal gezien zullen de symptomen spontaan verdwijnen na enkele uren. Maar als de klachten langer dan zes uur na de blootstelling aanhouden, is doktersadvies aangewezen. Mensen die allergisch zijn of die astma hebben en symptomen vertonen, gaan best onmiddellijk naar de huisarts.

Bronnen Antigifcentrum, La Capitale 

Het gebruik van formaldehyde brengt risico’s met zich mee. Dat ondervond ook een Frans transportbedrijf waar zeven mensen moesten afgevoerd worden na een ongeval met deze stof.

Wat gebeurde er?

In een lokale vestiging van een groot Frans transportbedrijf werd een vat formaldehyde geleverd, bestemd voor een tussentijdse opslag in het magazijn. Toen een vorkheftruck het recipiënt van de oplegger wilde overnemen, perforeerde een van de vorken het omhulsel. Onmiddellijk zorgde dit voor een stinkende gaswolk, die door zeven omstaanders werd ingeademd. De medische hulpdiensten waren snel ter plaatse en voerden de slachtoffers onmiddellijk naar het ziekenhuis. Ze bleken geen blijvende letsels opgelopen te hebben. De lokale brandweerkazerne moest de hulp inroepen van andere eenheden, die de werkplaatsen in de omgeving lieten evacueren. Ook het parket kwam ter plaatse. Snel daarna werd een gespecialiseerde firma opgeroepen om het vat af te voeren en de mogelijke verontreinigingen onschadelijk te maken.

Formaldehyde?

Formaldehyde (ook bekend als formol) is een frequent gebruikt oplosmiddel dat erg veel toepassingen kent. Het is een prima conserveringsmiddel dat vooral bekend is als ‘sterk water’, waarin diersoorten in musea doorgaans bewaard worden. Maar het wordt nog veel meer gebruikt bij de fabricage van spaanderplaten en als grondstof voor textiel en harde kunststoffen.

Risico’s

De vloeistof wordt doorgaans onder druk en aan lage temperaturen in stevige recipiënten opgeslagen, maar eenmaal losgelaten bij kamertemperatuur verdampt het snel. Aangezien het een solvent is, kan in die omstandigheden gemakkelijk brand ontstaan. Het gebeurt niet zo vaak dat accidentele inademing van de stof voor gezondheidsproblemen zorgt, omdat het een sterk ruikende stof is en iedereen die ermee in contact komt, spontaan geneigd is om de frisse lucht op te zoeken. De stof kan evenwel allergische reacties veroorzaken, met als gevolg huiduitslag en eczeem.

Bron Ouest-France

Een leerling liep ernstige brandwonden op doordat er tijdens het overgieten van benzine dampen waren ontvlamd. Een kachel was de ontstekingsbron. Hoe had dit ongeval voorkomen kunnen worden?

Wat gebeurde er?

In het gebouw van een onderhoudscentrum moest een leerling benzine overgieten van een vat van 200 liter in een vat van 60 liter. Het vat van 60 liter liep echter over, waardoor er zich op de grond een plas van zo’n 60 tot 80 cm vormde. De leerling riep daarop de hulp in van een medewerker in het onderhoudscentrum. Met zaagsel en doeken wilden ze de benzine opslorpen. Tot plotseling de benzinedampen ontvlamden. De kleren van de leerling vlogen meteen in brand. Hij liep ernstige brandwonden op op ongeveer 60% van zijn lichaam. De medewerker liep brandwonden op aan zijn hand. Het volledige onderhoudscentrum ging in vlammen op.

Voorzichtigheid geboden

Benzine in vloeistof- of dampvorm is uiterst ontvlambaar en kan zich over grote afstanden verspreiden. Gemengd met lucht kan het leiden tot een explosieve atmosfeer. Deze dampen zijn zwaarder dan lucht en kunnen zich opstapelen in slecht verluchte ruimtes en explosief worden of zich over grote afstanden verspreiden, tot bij een ontstekingsbron, en zo het overslaan van vlammen veroorzaken. Bij het wegvloeien of schudden kan het product worden geladen met statische elektriciteit, waardoor de dampen kunnen ontvlammen. Het is bovendien een mogelijk kankerverwekkende stof voor de mens. Inhalatie van hoge concentraties dampen kan irritaties aan de ogen en de bovenste luchtwegen veroorzaken, maar ook storingen van het centraal zenuwstelsel of spijsverteringsproblemen.

Bron Suva

Een stagiair van 16 jaar die in een voertuigreparatiebedrijf werkte, werd het slachtoffer van een ernstig arbeidsongeval. Hij liep zware brandwonden op nadat spatten van een afbijtmiddel op zijn aangezicht en zijn ogen waren terechtgekomen.

Wat gebeurde er?

De stagiair hielp een werknemer bij het vullen van een tank met een chemisch afbijtmiddel. De werknemer goot het afbijtmiddel in de tank vanuit kleinere plastic recipiënten (plastic bussen). Daarna gaf hij de plastic bussen door aan de stagiair, die ze vervolgens in twee sneed met een mes (cutter) en de labels eraf haalde om de bussen makkelijker te verwijderen. Bij het doorsnijden van zo'n plastic bus, schoot een deel plotseling los. Het gevolg: de resten van het afbijtmiddel die zich nog in de bus bevonden, spatten in zijn gezicht. De stagiair droeg geen gezichts- of gelaatsbescherming en geraakte zwaar verbrand aan het gezicht en de ogen. Hij heeft nog altijd littekens van het ongeval op zijn gezicht en last aan zijn ogen, en lijdt voor de rest van zijn leven aan migraine.