Comité pbw en ondernemingsraad
Het Belgisch sociaaloverlegmodel voorziet binnen de bedrijven twee ‘organen’: de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk (pbw). De samenstelling van de werknemersvertegenwoordiging in zowel de ondernemingsraad als het comité pbw wordt bepaald door vierjaarlijkse sociale verkiezingen.
Wat is de ondernemingsraad?
De ondernemingsraad wordt opgericht in ondernemingen vanaf 100 werknemers. In dit overlegorgaan worden er economisch-financiële en arbeidsorganisatorische aspecten van de onderneming besproken. Bij ontstentenis van een OR, neemt het comité voor preventie en bescherming op het werk bepaalde opdrachten van dit orgaan op zich.
Ondernemingsraden vallen onder de bepalingen van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven.
Wat is het comité pbw?
Het comité voor preventie en bescherming op het werk (comité pbw) wordt opgericht in ondernemingen vanaf 50 werknemers. Het comité pbw buigt zich voornamelijk over welzijns- en veiligheidsthema’s . De wettelijke bepalingen over het comité zijn opgenomen in hoofdstuk 8 Het comité voor preventie en bescherming op het werk (art. 48 - 76septies) van de Welzijnswet en in boek II, titel 7 Comités voor preventie en bescherming op het werk van de codex.
Vakbondsafvaardiging
Statuut
Vakbondsafgevaardigden zijn werknemers van de onderneming die verkozen worden of aangeduid zijn om de bij een vakbond aangesloten personeelsleden bij de werkgever te vertegenwoordigen. Enkel werkgevers die onder de toepassing vallen van de wet van 5 december 1968 m.b.t. cao's zijn eventueel verplicht om een vakbondsafvaardiging in hun onderneming te erkennen. Het statuut van de vakbondsafvaardiging is met name geregeld in cao nr. 5 van 24 mei 1971. Deze cao is een kaderovereenkomt met de bevoegdheden en de werking van de vakbondsafvaardiging. Verdere invulling kan vastgelegd zijn in sectorale of ondernemingscao's. Cao nr. 5 is niet algemeen bindend verklaard door een KB. Dat betekent dat enkel werkgevers die behoren tot een paritair comité waar er een sectorale cao is over de vakbondsafvaardiging, verplicht zijn om deze te erkennen in hun onderneming.
Bevoegdheden
De vakbondsafvaardiging heeft verscheidene bevoegdheden zoals waken over de toepassing in de onderneming van de sociale wetgeving en het arbeidsreglement, het bijstaan van werknemers bij individuele klachten, e.d. Als er geen ondernemingsraad en/of comité pbw is opgericht neemt de vakbondsafvaardiging de opdrachten over.
Europese ondernemingsraad
Een Europese ondernemingsraad is een orgaan dat de Europese werknemers van een onderneming of concern met een communautaire dimensie vertegenwoordigt. Het doel is ervoor te zorgen dat de werknemers in de betrokken ondernemingen geïnformeerd en geraadpleegd worden door het bestuur over de voortgang van de onderneming en wanneer er in een andere lidstaat dan die waarin zij werken, beslissingen worden genomen die voor hen gevolgen hebben. Via dit orgaan (of een gelijkwaardige procedure) worden werknemers op grensoverschrijdend niveau voorgelicht en geraadpleegd.
De oprichting van een Europese ondernemingsraad of het voorzien van een procedure voor informatie en raadpleging van de werknemers in ondernemingen of concerns met een communautaire dimensie is opgelegd door Richtlijn 2009/38/EG inzake de instelling van een Europese ondernemingsraad of van een procedure in ondernemingen of concerns met een communautaire dimensie ter informatie en raadpleging van de werknemers. Die richtlijn werd in Belgisch recht omgezet door o.m. de wet van 23 april 1998 houdende diverse bepalingen met betrekking tot de instelling van een Europese ondernemingsraad of van een procedure in ondernemingen met een communautaire dimensie of in concerns met een communautaire dimensie ter informatie en raadpleging van de werknemers en door collectieve arbeidsovereenkomst (cao) nr. 101 van 21 december 2010 betreffende de informatie en raadpleging van de werknemers in ondernemingen of concerns met een communautaire dimensie.
