Asbest is de verzamelnaam van een aantal delfstoffen van natuurlijke silicaat-mineralen, opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. 
Vroeger werd asbest vaak gebruikt in bouwmaterialen Asbest heeft immers verschillende eigenschappen die goed van pas kunnen komen bij de bouw van woningen. Het is hittebestendig, warmte-isolerend en heeft een hoge slijtweerstand. 
Blootstelling aan asbest kan echter leiden tot ernstige, onomkeerbare, ziekten.

Waar kun je asbest aantreffen?

Omwille van de eigenschappen van asbest werd het tot voor enkele decennia vaak gebruikt. Asbest kan je bijvoorbeeld in volgende toepassingen of plaatsen tegenkomen:

  • isolerende spuitlagen (spuitasbest) in gebouwen, bv. het Berlaymontgebouw in Brussel;
  • asbestplaten als warmte-isolatie bv. in de buurt van verwarmingsketels, schoorstenen;
  • dak- en wandbedekking met asbesthoudend cement, bv. golfplaten, leien, ... (herkenbaar aan de lichte wafelstructuur en de breukvlakken die er vezelig uitzien);
  • isolatielagen rondom leidingen en elektrische toestellen;
  • afdichtingmateriaal, bv. flenzen en lagerdichtingen, vooral in stookplaatsen en verwarmingsketels;
  • rioolbuizen, hoge druk ondergrondse waterleidingen;
  • asbestweefsels, bv. brandwerende kleding, branddekens;
  • asbesthoudende vloerbedekking bv. in sommige (oude) vinyl vloertegels, de toplaag is van pvc en in de onderlaag zit asbest. De viltachtige onderlaag lijkt op karton en is lichtgrijs tot lichtbeige;
  • in remvoeringen van (oudere) auto's en vrachtwagens.

Risico’s van blootstelling aan asbest

De asbestvezels zijn bijzonder klein, zo klein dat ze niet met het blote oog zichtbaar zijn. Daardoor kunnen ze bijzonder diep in de longen doordringen en daar na verloop van tijd ziektes veroorzaken, zoals asbestose, asbestlongkanker en mesothelioom. Deze ziektebeelden worden pas na lange tijd zichtbaar. Na de blootstelling aan asbest kan het maanden of jaren duren vooraleer de eerste symptomen opduiken. Er zijn gevallen bekend van mensen die pas 40 jaar na de blootstelling aan asbest een invloed ondervonden op hun gezondheid.
De verschillende aandoeningen die het vaakst voorkomen als gevolg van asbestblootstelling zijn:

  • Asbestose: deze stoflongziekte wordt veroorzaakt door het inademen van asbestvezels. Mensen met deze ziekte ondervinden ademhalingsmoeilijkheden en krijgen een verminderde longcapaciteit;
  • Asbestlongkanker: een longkanker die meestal gepaard gaat met grote tumoren in de longen;
  • Mesothelioom: een zeldzame, kwaadaardige aandoening van de vliezen rondom de longen, de buik en het hart. Deze aandoening wordt veroorzaakt door asbestvezels die het longweefsel of de darmwand doorboren.

Asbestinventaris = verplicht

Omdat asbest zo gevaarlijk is, heeft de wetgever verschillende regels vastgelegd. Zo is elke werkgever verplicht om een asbestinventaris op te maken. De inventaris biedt een overzicht van waar er zich asbest bevindt en in welke toestand. 

Werken waarbij asbest vrijkomt?

Omdat asbest zo gevaarlijk is, zijn er strikte regels vastgelegd voor werkzaamheden waarbij werknemers worden blootgesteld aan asbest bv. afbraak. 
Ondernemingen die asbest verwijderen of verwijderd asbest verwerken, mogen dit enkel wanneer ze in het bezit zijn van een speciale erkenning. Een dergelijke erkenning vereist een kwaliteitsborgingsysteem en een aangepaste opleiding (basisopleiding en een jaarlijkse bijscholing van zowel de operationelen als de leidinggevenden).

Een laatste belangrijke regel in verband met asbest is dat het verboden is om uitzendkrachten met asbest te laten werken, of hen asbest te laten verwijderen. Ondernemingen die  erkend zijn voor asbestverwerking kunnen dus geen beroep doen op uitzendkrachten voor de uitvoering van hun werkzaamheden.

Lees ook