Verplichte preventiebijdrage voor bedrijven met verzwaard risico

Toelichting wetgeving

Bedrijven die statistisch aanzienlijk meer arbeidsongevallen (verzwaard risico) laten optekenen, moeten verplicht een preventiebijdrage betalen. De bijdrage is verschuldigd aan de arbeidsongevallenverzekeraar of een preventie-instituut die het geld gebruiken om een actieplan op te stellen met concrete preventiemaatregelen. Het bedrag van de bijdrage hangt af van het aantal voltijdse equivalente werknemers.

Onderwerpen:

©:

preventActua 19/2019

Geactualiseerd op:

06.03.24

Wettelijke basis

De wetgeving over het verzwaard risico trad in werking op 1 januari 2009. De verplichting gaat terug op de Arbeidsongevallenwet (art. 49bis) en het bijhorende uitvoeringsbesluit: KB van 23 december 2008 over de uitvoering van de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 (BS van 30 december 2008). Deze wetgeving is reeds verscheidene malen bijgesteld (zie tabel) maar de basisprincipes zijn behouden.

Verzwaard risico?

De definitie van een verzwaard risico staat vermeld in art. 49bis van de Arbeidsongevallenwet. Er is sprake van een 'onevenredig verzwaard risico' wanneer gedurende de observatieperiode de frequentie en de ernst van de ongevallen de grens overschrijden. Deze definitie wordt verder vervolledigd in het uitvoeringsbesluit van 2008.

Arbeidsongeval

Het verzwaard risico wordt berekend op basis van het aantal arbeidsongevallen zoals omschreven in de arbeidsongevallenwet. In het kader van verzwaard risico zijn er wel een aantal belangrijke kanttekeningen:

ongevallen op de weg naar en van het werk worden niet meegerekend
het gaat enkel om ongevallen met ten minste 4 dagen ongeschiktheid, blijvende ongeschiktheid, dodelijke ongevallen
ook ongevallen met uitzendkrachten worden meegerekend bij de berekening van de inlenende onderneming.

Bepaling van een verzwaard risico

Om te bepalen of er al dan niet een verzwaard risico is, worden de arbeidsongevallen bekeken over een periode van drie jaar, voorafgaand aan de vaststelling en vergeleken met de gemiddeldes van de sector en alle privébedrijven.
Het is een verzwaard risico indien:

in de onderneming de risico-index op jaarbasis in het laatste kalenderjaar en in een ander kalenderjaar van de observatieperiode minstens tweemaal de risico-index van de activiteitensector waartoe de onderneming behoortbedraagt en minstens vijfmaal de risico-index van de privésector; én
er in de loop van deze beide kalenderjaren minstens twee arbeidsongevallen gebeurden en minstens zes in de loop van de observatieperiode.

Risico-index =

- Frequentie = het totale aantal arbeidsongevallen dat werd geregistreerd in de loop van de observatieperiode, vermenigvuldigd met vier;

- Ernst = het aantal ten gevolge van arbeidsongevallen werkelijk verloren kalenderdagen (beperkt tot 120 dagen per arbeidsongeval).

Observatieperiode: een periode van drie kalenderjaren voorafgaand aan het jaar waarin Fedris de vaststellingen doet.

Activiteitensector: is bepaald door de NACE-code van de werkgever, beperkt tot vier cijfers. Indien de sector minder dan tien ondernemingen of minder dan duizend voltijdse equivalenten telt, dan wordt de NACE-code tot op drie cijfers beperkt.