Wat zijn gevaarlijke goederen?
Algemeen gaat het over “stoffen of voorwerpen die van aard zijn een risico te betekenen voor de gezondheid, de veiligheid, de goederen of het leefmilieu”. In de context van de regelgeving over het transport zijn indelingscriteria en lijsten bepaald met gevaarlijke goederen.
De regels voor de indeling zijn vastgelegd in een algemeen kader dat uitgewerkt en opgevolgd wordt onder de koepel van de Verenigde Naties (United Nations Economic Commission for Europe, UNECE). Het algemene kader bestaat uit:
- een geharmoniseerd systeem van criteria voor gevarenclassificatie en instrumenten voor risicocommunicatie (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals, GHS)
- aanbevelingen voor het vervoer van gevaarlijke goederen (modelreglementen: Recommandations on the transport of dangerous goods - Model Regulations: Volume I en Volume II)
Gevaarlijke goederen en UN-nummer
Op basis van hun gevaareigenschappen worden de goederen onderverdeeld in een van de negen UN-klassen. Goederen die als gevaarlijk voor vervoer worden beschouwd, staan op de lijst van gevaarlijke goederen met een naam en een viercijferig UN-nummer. Sommige stoffen hebben een eigen UN-nummer (bv. white spirit - UN 1300), terwijl andere alleen onder een verzamelnaam zijn ingedeeld (bv. brandbare vloeistoffen, n.e.g. (niet elders genoemd) - UN 1993).
De negen UN-klassen zijn: - klasse 1: ontplofbare stoffen en voorwerpen
- klasse 2: gassen
- klasse 3: brandbare vloeistoffen
- klasse 4.1: brandbare vaste stoffen, zelfontledende stoffen, ontplofbare vaste stoffen in niet-explosieve toestand en polymeriserende stoffen
- klasse 4.2: voor zelfontbranding vatbare stoffen
- klasse 4.3: stoffen die in contact met water brandbare gassen ontwikkelen
- klasse 5.1: oxiderende stoffen
- klasse 5.2: organische peroxiden
- klasse 6.1: giftige stoffen
- klasse 6.2: besmettelijke stoffen
- klasse 7: radioactieve stoffen
- klasse 8: bijtende stoffen
- klasse 9: diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen
|
Internationale verdragen
Op basis van het algemene kader voor het transport van gevaarlijke goederen en met name de UN Recommandations on the transport of dangerous goods - Model Regulations zijn er internationale verdragen afgesloten met voorschriften voor de verschillende vervoerswijzen (zie tabel). Om de twee jaar worden de UN Recommendations en de verdragen geactualiseerd en aangepast aan de stand van de techniek.
Europese regelgeving
In Europa verplicht Richtlijn 2008/68/EG de lidstaten om de internationale verdragen toe te passen die gelden voor het vervoer over land, met name ADR, RID en ADN.
Belgische regelgeving
In België zijn de bevoegdheden over het vervoer van gevaarlijke goederen sinds de zesde staatshervorming verdeeld over het federale en gewestelijke niveau.
Federale bevoegdheden zijn het vervoer van:
- gevaarlijke goederen per spoor, over zee en door de lucht
- ontplofbare stoffen (hoofdzakelijk klasse 1) via alle transportmodi
- radioactieve stoffen (klasse 7) via alle transportmodi
Gewestelijke bevoegdheden zijn:
- het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (ADR)
- het vervoer van gevaarlijke goederen over de binnenwateren (ADN)
- de opleiding en de aanwijzing van veiligheidsadviseurs voor ADR, ADN en RID
Tabel Bevoegdheden in België over het vervoer van gevaarlijke goederen
Bronnen/Meer info:
