Onderdeel gezondheidstoezicht
De Codex welzijn op het werk geeft aan dat aanvullende medische handelingen een onderdeel vormen van het periodiek gezondheidstoezicht, samen met de gezondheidsbeoordeling (dat is het eigenlijke medische onderzoek) (art. I.4-30). De bewoording ‘aanvullend’ en ‘medisch’ wijzen meteen op de basiskenmerken: het zijn handelingen van medische aard die een aanvulling vormen bij het medisch onderzoek en zo bijdragen tot de algemene doelstellingen van het gezondheidstoezicht (bv. vroegtijdig opsporen van werkgerelateerde aandoeningen).
Voorbeelden van handelingen zijn:
- biomonitoring (bv. bloedonderzoek, urinetests)
- technische onderzoeken (bv. longfunctietest, audiometrie)
- specifieke medische vragenlijsten
Welke handelingen?
De medische handelingen moeten aansluiten bij het risico waaraan de werknemer is blootgesteld en waarvoor het gezondheidstoezicht nodig is. Bijlage I.4-5 van de codex bepaalt de frequentie van het periodiek gezondheidstoezicht en daarin staat opgesomd welke aanvullende medische handelingen aangewezen zijn in functie van het risico. De tabel onderaan geeft een vereenvoudigd overzicht.
Zijn andere handelingen toegelaten?
De arbeidsarts kan het soort aanvullende medische handelingen zoals opgesomd in bijlage I.4-5, vervangen door andere types handelingen. De bijlage verwijst daar expliciet naar. Er staat bijvoorbeeld geregeld vermeld: "Vragenlijst en/of andere handelingen te bepalen door de preventieadviseur-arbeidsarts". Indien de arbeidsarts kiest voor een andere soort handeling, is het wel aan hem/haar om erover te waken dat die handeling dezelfde waarborgen biedt inzake validiteit en betrouwbaarheid. De keuze moet bovendien gemotiveerd worden in een ondertekend document dat ter beschikking wordt gehouden van de inspectie. Ook het comité moet op de hoogte worden gebracht (art. I.4-31).
Vragenlijsten
Voor heel wat risico’s bevat bijlage I.4-5 een verwijzing naar een vragenlijst als medische handeling. Het gaat in dat geval wel om een medische vragenlijst, waardoor het medisch beroepsgeheim van toepassing is. Op de vragenlijst moeten steeds de contactgegevens van de arbeidsarts staan en moet ook expliciet verwezen worden naar het recht van de werknemer op een spontane raadpleging.
Persoonlijk onderhoud
Elke aanvullende medische handeling moet steeds gepaard gaan met een persoonlijk onderhoud. Een vragenlijst mag bijvoorbeeld wel rechtstreeks teruggestuurd worden naar de arbeidsarts of de verpleegkundige, maar er moet ook een persoonlijk gesprek aan gekoppeld worden. Dat laat toe om de vragenlijst te overlopen en na te gaan of alles goed begrepen is.
Wie voert uit?
Aanvullende medische handelingen mogen uitgevoerd worden door bedrijfsverpleegkundigen, maar steeds onder de verantwoordelijkheid van de arbeidsarts. De arbeidsarts mag de medische handelingen uiteraard ook zelf uitvoeren. In ieder geval is het aan de arbeidsarts om de resultaten van de medische handelingen te interpreteren.
