Werknemers die op het werk blootgesteld worden aan bepaalde risico’s (denk maar aan chemische of biologische agentia, fysieke overbelasting, lawaai, stralingen), kunnen na verloop van tijd last krijgen van gezondheidsproblemen. Onder bepaalde voorwaarden kunnen deze aandoeningen erkend worden als beroepsziekte.

Wat is een beroepsziekte?

Er bestaat geen eenvoudige definitie van een beroepsziekte. Het is uiteraard duidelijk dat de ziekte in verband moet staan met de uitoefening van het beroep. Daarnaast moet het risico op de aandoening ook groter zijn dan bij de rest van de bevolking en moet het risico de belangrijkste oorzaak vormen van het ontstaan van de ziekte.

Regelgeving schadeloosstelling beroepsziekte

Om te zorgen voor de sociale bescherming van werknemers, is er een regeling uitgewerkt voor de schadeloosstelling van slachtoffers van een beroepsziekte. De basiswetgeving is opgenomen in de wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit, gecoördineerd op 3 juni 1970 (BS 27 augustus 1970). Het koninklijk besluit van 26 september 1996 regelt de wijze waarop de aanvragen om schadeloosstelling en om herziening van reeds toegekende vergoedingen worden ingediend en onderzocht.

Erkenning van een beroepsziekte

Een aandoening kan op twee manieren erkend worden als beroepsziekte: via het lijstsysteem en via het open systeem.

Lijstsysteem

Het lijstsysteem is de gemakkelijkste manier om een aandoening te laten erkennen als beroepsziekte. De Belgische wetgever heeft een lijst van meer dan 150 beroepsziekten opgesteld. Slachtoffers van deze ziektes kunnen een vergoeding krijgen van het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico's (Fedris) indien ze voldoen aan twee voorwaarden: ze moeten 

  • een beroepsziekte hebben die op de lijst met beroepsziekten voorkomt;
  • als werknemer (ooit) blootgesteld geweest zijn aan een beroepsrisico voor deze ziekte.

Wanneer aan beide voorwaarden voldaan is, geldt een 'onweerlegbaar vermoeden’ en hoeft de werknemer geen bijkomende bewijzen te leveren om in aanmerking te komen voor een vergoeding. Een voorbeeld van zo'n beroepsziekte is stoflong bij mijnwerkers. Wanneer een persoon enerzijds kan bewijzen dat hij lijdt aan stoflong (lijstziekte) en anderzijds kan aantonen dat hij ooit in een steenkoolmijn gewerkt heeft (risico), dan heeft deze persoon recht op een vergoeding.

Open systeem

Het is ook mogelijk om een aandoening die niet op de lijst voorkomt te laten erkennen als beroepsziekte. De bewijslast ligt in dit geval wel volledig bij de werknemer. Het slachtoffer moet aantonen dat hij lijdt aan een aandoening, dat hij blootgesteld is geweest aan een beroepsrisico en dat er een causaal verband bestaat tussen het risico en de aandoening. 
Wanneer er meerdere mogelijke redenen zijn vor het ontstaan van de ziekte, zal deze niet erkend worden als beroepsziekte.

Lees ook