Wettelijk kader
De wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen (hoofdstuk 9 Opleidingsplannen) (BS van 10 november 2022) verplicht werkgevers die 20 of meer werknemers in dienst hebben, om opleidingsplannen op te stellen. Werkgevers met minder dan 20 werknemers zijn vrijgesteld van die verplichting. De regelgeving is van toepassing sinds 1 september 2022.
Opleidingsplan
Een opleidingsplan is een papieren of elektronisch document waarin de opleidingen en de doelgroepen (werknemers) worden opgelijst. De inhoud van het opleidingsplan moet voor advies worden voorgelegd aan de ondernemingsraad (niet het comité pbw). Als er binnen het bedrijf geen ondernemingsraad is, wordt het ontwerpopleidingsplan meegedeeld aan de vakbondsafvaardiging of, bij afwezigheid van de vakbondsafvaardiging, rechtstreeks aan de werknemers.
De ondernemingsraad brengt ten laatste op 15 maart advies uit en het opleidingsplan wordt uiterlijk op 31 maart vastgesteld. Het opleidingsplan wordt voor een minimumduurtijd van een jaar gesloten, maar met instemming van de werknemers of hun vertegenwoordigers kan de werkgever een plan voor meerdere jaren opstellen.
Vorm
De werkgever bepaalt vrij de vorm van het opleidingsplan. Er is geen verplicht model maar op sectorniveau kan er wel een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten worden over de minimumvoorwaarden waaraan een opleidingsplan moet voldoen.
Voor wie en waarover?
De opleidingsplannen zijn van toepassing op alle werknemers van de onderneming. De wet vereist echter dat de werkgever bijzondere aandacht besteedt aan werknemers die behoren tot risicogroepen (bv. anderstaligen, handicap, oudere werknemers). De werkgever moet in het opleidingsaanbod ook opleidingen voorzien om het tekort aan kandidaten aan te pakken voor de knelpuntberoepen in de sector waartoe de werkgever behoort.
| Naast het opleidingsplan voorziet de wet van 3 oktober 2022 (art. 50 - 60) ook in een individueel opleidingsrecht. Werknemers hebben sinds 2023 recht op een aantal dagen opleiding per jaar. Voor een fulltime medewerker gaat het om vijf dagen per jaar. In bedrijven met minder dan 10 werknemers geldt de verplichting niet en voor bedrijven tussen de 10 en de 19 werknemers is het 1 dag per jaar. Op basis van sectorale cao kunnen er ook afwijkingen voorzien zijn. De opleidingen moeten door de werkgever geregistreerd worden en sinds 1 april 2024 moet dit gebeuren via het Federal Learning Account. |
Welke opleidingen?
De werkgever bepaalt zelf welke opleidingen er worden opgenomen in het opleidingsplan. Het plan moet wel formele én informele opleidingen bevatten en toelichten op welke wijze die opleidingen bijdragen tot de algemene opleidingsinspanning die op sectoraal niveau is vastgesteld.
Formele vs. informele opleidingen - Formele opleidingen zijn cursussen en stages die doorgaan op een plaats die duidelijk van de werkplek gescheiden is. Het kan gaan over opleidingen georganiseerd door opleiders, opleidingsinstellingen of door de onderneming zelf.
- Informele opleidingen zijn de opleidingsactiviteiten die rechtstreeks te maken hebben met het werk (andere dan de formele opleidingen). De tijd, de plaats en de inhoud zijn afhankelijk van de individuele behoeften van de werknemer. Voorbeelden zijn on-the-job training, zelfstudie. Ook de deelname aan conferenties of beurzen voor leerdoeleinden, valt onder deze noemer.
|
Opleidingen over welzijn op het werk
De opmaak van het opleidingsplan is een kans om ervoor te zorgen dat welzijn op het werk de nodige aandacht krijgt in het bedrijf. De opleiding van alle medewerkers is een belangrijk onderdeel van het welzijnsbeleid. Op basis van de codex is de opmaak van een opleidingsprogramma inzake welzijn op het werk ook verplicht (art. I.2-18). Verder staan er heel wat specifieke verplichtingen beschreven in de codex. Een voorbeeld is de opleiding van alle werknemers inzake brandpreventie (art. III.3-26). De uitwerking van het bedrijfsopleidingsplan moet daarom zeker aangegrepen worden om ook de opleidingen over welzijn op het werk verder uit te breiden en te versterken.
Meer weten
Opleidingsplannen, FOD Werkgelegenheid
