Afhankelijk van de context
Welke verplichtingen precies van toepassing zijn, hangt deels af van de context waarin de fiets gebruikt wordt. De situatie ligt anders voor woon-werkverkeer dan voor professioneel fietsgebruik. Zo vormt een fiets voor een professionele fietskoerier een arbeidsmiddel en als de werkgever de fiets aanlevert, gelden meteen ook de verplichtingen van de codex inzake arbeidsmiddelen (boek IV, titel 2). Werknemers die de fiets gebruiken voor hun job, zijn ook blootgesteld aan de risico’s van het verkeer. Voor een goede bescherming zijn een fietshelm en signalisatiekleding onontbeerlijk. Om die ter beschikking te stellen, gelden de verplichtingen inzake persoonlijke beschermingsmiddelen, met name codex, boek IX, titel 2.
Andere verplichtingen zijn algemeen en gelden zowel als het over woon-werkverkeer gaat als over professioneel gebruik. Het stallen van elektrische fietsen houdt bijvoorbeeld mogelijk een bijkomend risico op brand in: het laden van de batterijen vormt een brandgevaar en daarmee moet rekening gehouden worden in de risicoanalyse brand.
Verplicht bedrijfsvervoerplan
Voor bedrijven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er mogelijk bijkomende verplichtingen. Het gaat dan met name over de bedrijven die meer dan 100 werknemers tewerkstellen op eenzelfde site. Die bedrijven hebben de verplichting om een bedrijfsvervoerplan op te stellen met een aantal specifieke acties, zoals de terbeschikkingstelling van een fietsenstalling, bewustmakingsacties en maatregelen om het fietsgebruik voor woon-werkverplaatsingen en dienstverplaatsingen te bevorderen.
Arbeidsovereenkomstenwet: algemene zorgplicht
Vanuit de wetgeving over arbeidsovereenkomsten kan er ook nog gewezen worden op de zorgplicht van de werkgever om als een “voorzichtig en redelijk persoon” te zorgen voor het arbeidsgereedschap dat aan de werknemer toebehoort, en voor persoonlijke voorwerpen die door de werknemer in bewaring gegeven worden. De werkgever mag in geen geval weigeren om dat arbeidsgereedschap of die persoonlijke voorwerpen terug te geven.
Tabel Overzicht van de wettelijke verplichtingen
| Onderwerp | Omschrijving | Context | Wettelijke referentie |
|---|
| Beleid welzijn op het werk | Bevorderen van het welzijn op het werk van de werknemers Risico’s analyseren en preventiemaatregelen nemen | Professioneel gebruik | Wet en Codex welzijn op het werk |
| Arbeidsmiddelen | Veilige arbeidsmiddelen ter beschikking stellen In goede staat houden, onderhoud | Professioneel gebruik | Codex, boek IV, titel 2 |
| Ongevallen | Ongevallen registreren en analyseren | Professioneel gebruik Woon-werkverkeer: enkel ongevallen registreren in het jaarverslag interne dienst | Codex, boek I, titel 6 Codex, boek II, titel 1 |
Arbeidsongevallenverzekering afsluiten Arbeidsongevallen aangeven | Professioneel gebruik Woon-werkverkeer | Arbeidsongevallenwet 10 april 1971 |
| Eerstehulpverlening | Organisatie van eerste hulp | Professioneel gebruik | Codex, boek I, titel 5 |
| Persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen | Op basis van de risicoanalyse: geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen als risico onvoldoende beheerst is (m.n. fietshelm, signalisatiekleding) Pbm in goede staat houden | Professioneel gebruik | Codex, boek IX, titel 2 |
| Algemene zorgplicht | Zorgen voor arbeidsgereedschap dat aan de werknemer toebehoort en voor persoonlijke voorwerpen die in bewaring worden gegeven | Professioneel gebruik Woon-werkverkeer | Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten |
Bedrijfsvervoerplan (enkel voor bedrijven in het Brussels Gewest die meer dan 100 werknemers tewerkstellen op 1 site) | Bedrijfsvervoerplan opstellen Fietsenstalling ter beschikking stellen die voldoet aan de eisen uit bijlage 3 (bv. beschermd tegen slechte weersomstandigheden, goed verlicht) Opzetten van bewustmakingsacties (bv. over veilig fietsen) | Professioneel gebruik Woon-werkverkeer | Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 juni 2017 betreffende de bedrijfsvervoerplannen, bijlage 3: eisen voor fietsenstallingen |
Bron
De inhoud van dit overzicht is gebaseerd op het document Checklist inzake de veiligheid en het welzijn van de werknemer-fietsgebruiker, dat beschikbaar gesteld werd door de Nationale Arbeidsraad.
