Europese inspecties van schaarliften
De Europese controles voor schaarliften werden uitgevoerd in België, Ierland, Letland, Portugal, Spanje en Tsjechië met als doel de veiligheid en de conformiteit van schaarhoogwerkers te controleren en niet-conforme en/of gevaarlijke producten van de markt halen.
In totaal werden 41 schaarhoogwerkers geïnspecteerd, waarvan zeven in België in de week van 25 tot 29 september 2023. Geen enkele schaarhoogwerker beantwoordde aan de gecontroleerde eisen. En allemaal slaagden ze niet voor een of meerdere technische testen.
Op de markt brengen van schaarliften
Schaarliften die op de markt worden gebracht in de EU, moeten beantwoorden aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen zoals opgenomen in de machinerichtlijn (omgezet door het KB van 12 augustus 2008 betreffende het op de markt brengen van machines). Om de conformiteit aan te tonen en vervolgens de CE-markering aan te brengen, kan de fabrikant gebruikmaken van de technische vereisten uit een geharmoniseerde norm. In dit geval gaat het om norm EN 280+A1 Hoogwerkers - Ontwerpberekeningen - Stabiliteitscriteria - Constructie - Veiligheid - Inspecties en beproevingen.
Controle van de technische veiligheid
Niet alle punten van norm EN 280 werden gecontroleerd tijdens de inspectie door de FOD Economie. Er werden enkel niet-destructieve visuele en functionele testen uitgevoerd. Berekeningen op het vlak van structuur en stabiliteit werden niet uitgevoerd. De zeven schaarhoogwerkers slaagden allemaal niet voor een of meerdere technische testen (zie tabel).
Tabel 1 De punten waarvoor de schaarhoogwerkers niet slaagden (België)
| Probleem met de... | Aantal niet-geslaagde schaarhoogwerkers |
|---|
| beperking van de helling van het chassis en/of het visueel of akoestisch waarschuwingssignaal | 4 |
| belastingregeling | 3 (+ 2 hoogwerkers konden niet ter plaatse getest worden) |
| toegang tot het werkplatform | 7 (de beschrijving van deze ergonomische eis in de norm leidt tot verwarring -> de norm moet worden aangepast) |
| voorkoming van beknelling of verplettering van de handen die de bedieningselementen bedienen of de handrails vasthouden | 7 (gezien de eis in de laatste versie van de norm weggevallen is, werd hier bij de risicobeoordeling geen rekening mee gehouden) |
| markering van uitstekende delen met risicokleuren (geel-zwart) | 3 |
Administratieve controle
De administratieve controle van de verschillende documenten die samen met de schaarhoogwerkers moeten worden geleverd, gaf de volgende resultaten:
- Gebruiksaanwijzing: voor alle hoogwerkers: aanwezig in de taal van het taalgebied, maar onvolledig of onjuist
- Markeringen op het product: twee tekortkomingen: bij een schaarhoogwerker ontbrak het volledige adres van de fabrikant en bij een andere was een waarschuwing enkel aanwezig in het Engels (dus niet in de taal van het taalgebied waar de schaarhoogwerker op de markt is gebracht).
- Wettelijk vereiste documenten:
- verklaring van het EG-typeonderzoek: op zes van de zeven schaarhoogwerkers: verklaringen beschikbaar, volledig en correct
- de EG-verklaring van overeenstemming: aanwezig bij alle schaarhoogwerkers, maar slechts één verklaring was volledig en correct.
Grafiek Resultaten van de controle van de markeringen op de schaarhoogwerkers (bron: FOD Economie)
De meest voorkomende tekortkomingen waren het ontbreken van:
- de inhoud van de EG-verklaring van overeenstemming
- het advies om de nationale verkeersregels in acht te nemen bij het gebruik van de machine op de openbare weg
- informatie over trillingen
- richtlijnen voor het gebruik van beveiligingssystemen (gebruik van persoonlijke valbeschermingssystemen)
- de identificatie van de materialen die speciale verwijderingsmethoden vereisen en advies over de wijze van verwijdering
- de te nemen voorzorgsmaatregelen voorafgaand aan periodes van binnen- of buitenopslag en de uit te voeren controles na periodes van opslag
- de resultaten van de test voor het op de markt brengen (afwezig bij zes van de zeven schaarliften)
- het advies dat de frequentie en de omvang van de periodieke onderzoeken en tests ook kan afhangen van nationale regelgeving
Classificatie op basis van de gevaren
De FOD Economie maakte een risicobeoordeling met vijf risiconiveaus op basis van de non-conformiteiten en de gevaren die de schaarhoogwerkers vertoonden.
Tabel 2 Verdeling in vijf risiconiveaus van de zeven geïnspecteerde schaarhoogwerkers
| Risiconiveau (FOD Economie) | Actie | Aantal schaarhoogwerkers | Vastgestelde tekortkomingen |
|---|
| Conform | Geen actie als het product conform de gecontroleerde eisen is | / | |
| Laag risico | De fabrikant of importeur krijgt een waarschuwing om zijn producten voortaan in overeenstemming met de wetgeving te brengen | 1 | Kleinere technische en administratieve tekortkomingen in de handleiding |
| Middelhoog risico | De fabrikant of importeur mag zijn voorraad niet meer verkopen of moet zijn producten aanpassen | / | |
| Hoog risico | De fabrikant of importeur mag zijn voorraad niet meer verkopen en moet de producten uit de handel nemen of aanpassen | 5 | Verschillende technische tekortkomingen:
- gebruik mogelijk buiten een bepaald bereik zonder het plaatsen van de stabilisatoren
- geen beperking van de helling van het chassis
- slecht werkende belastingregeling |
| Ernstig risico | De fabrikant of importeur moet het product uit de handel nemen en de eindgebruiker op een gepaste manier waarschuwen | 1 | De schaarhoogwerker faalde voor heel wat elementen. De belangrijkste tekortkomingen waren:
- geen beperking van de helling van het chassis
- gebruik mogelijk buiten een bepaald bereik zonder het plaatsen van de stabilisatoren
Hierdoor kon tijdens de test het platform tot 18 m omhoog gebracht worden op een steile helling (groot risico op omvallen van de de hoogwerker). !! melding in het Europese systeem Safety Gate |
Tips bij aankoop
Bij de aankoop van schaarhoogwerkers:
- Let op de CE-markering en andere markeringen.
- Vraag naar de resultaten van de uitgevoerde testen voor het op de markt brengen.
- Controleer of de schaarhoogwerker vergezeld is van instructies en de EG-verklaring van overeenstemming in de taal van het taalgebied waar die wordt aangeboden.
- Besteed bijzondere aandacht aan de waarschuwingen, markeringen en gebruiksaanwijzingen van de hoogwerkers en het gebruik van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen.
Bron FOD Economie - Europese controlecampagne schaarhoogwerkers: Belgische resultaten 2023-2024
