Dodelijke malaise
Malaises met dodelijke afloop zijn sterfgevallen die zich voordoen op de werkplek of tijdens het werk, zonder vastgestelde externe oorzaak (dus geen val, schok, vergiftiging, elektrocutie enz.). In 2021 werd meer dan de helft (56%) van de 645 dodelijke voorvallen in Franse bedrijven die onder het algemene socialezekerheidsstelsel vallen (privésector en zelfstandigen (88%)), geclassificeerd als ‘dodelijke malaise’. Opmerking: dergelijke voorvallen beantwoorden niet noodzakelijk aan de Belgische definitie van een arbeidsongeval.
EPICEA-databank
In het kader van zijn studie gebruikte het INRS ongevallenverslagen uit de EPICEA-databank (Étude de prévention par l'informatisation des comptes rendus d'accidents).
De databank bevat momenteel meer dan 26.000 ernstige, dodelijke of ‘bijzonder interessante’ voorvallen op de werkplek, elk beschreven aan de hand van 81 variabelen en een geanonimiseerd verslag. Aangezien niet alle dodelijke ongevallen systematisch in de databank worden geregistreerd, is het moeilijk om er puur kwantitatief gebruik van te maken, maar het grote aantal geregistreerde gevallen maakt het wel representatief.
Belangrijkste bevindingen
Van de 1403 dodelijke ongevallen die tussen 2012 en 2022 werden geregistreerd in de EPICEA-database, waren er 143 het gevolg van een malaise:
- 93% van de slachtoffers waren mannen.
- De mediaan van de leeftijd bij overlijden was 51 jaar. De meest getroffen leeftijdsgroepen waren de 40- tot 49-jarigen en de 50- tot 59-jarigen.
- Vooral vrachtwagenchauffeurs (bijna 20% van de gevallen) en bouwprofessionals (ruwbouw en elektriciteit) werden getroffen.
- In drie op de vier gevallen was het slachtoffer alleen aan het werk op het moment van overlijden.
- In 82% van de gevallen oefende de werknemer zijn gebruikelijke activiteit uit toen hij onwel werd.
Verdere analyse
Sinds 2023 worden dodelijke malaises op het werk systematisch geregistreerd in de EPICEA-databank. De voorlopige analyse van 150 nieuwe gevallen bevestigt de resultaten van het onderzoek over de periode 2012-2022.
Oorzaken
Volgens de gegevens in de EPICEA-databank zijn malaises met dodelijke afloop plotselinge overlijdens bij volwassenen waarbij het belangrijkste mechanisme een hartinfarct is. Het ontstaan van coronaire hartziekten kan echter bevorderd worden door blootstelling aan een aantal risicofactoren op het werk (bv. psychosociale risico’s, atypische werktijden, zittende houding, blootstelling aan meerdere vormen van koude en lawaai, chemische risico’s).
Aanbevelingen voor preventie
De onderzoekers raden het volgende aan:
- inwerken op de risicofactoren die verband houden met coronaire hartziekten door bepaalde soorten beroepsrisico's nauwkeuriger te analyseren, bepaalde taken te mechaniseren enz.
- de organisatie van de eerste hulp binnen het bedrijf verbeteren: werknemers sensibiliseren over de noodprocedures en de toediening van eerste hulp (zoals hartmassage), de eerstehulpuitrusting up-to-date houden enz.
- de monitoring van de gezondheid van werknemers verbeteren (bv. gebruikmaken van het bezoek aan de bedrijfsarts om het cardiovasculaire risico van de werknemer te beoordelen)
Bron INRS - Une étude de l’INRS pour mieux comprendre les malaises mortels au travail
