Wettelijk kader
De Europese richtlijn 89/656/EEG gaat over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) op het werk. Deze richtlijn bevat drie bijlagen die gebruikt kunnen worden bij de keuze van pbm. In 2019 verscheen Richtlijn 2019/1832/EU (
Richtlijn 2019/1832 van 24 oktober 2019 tot wijziging van de bijlagen I, II en III bij Richtlijn 89/656/EEG met betrekking tot zuiver technische aanpassingen - PB van 31 oktober 2019), die deze
drie bijlagen actualiseerde.
Het omzetten van deze EU-richtlijn in Belgisch recht betekent dat ook de codexbepalingen hieraan aangepast moeten worden. Het
koninklijk besluit van 17 oktober 2021 tot wijziging van boek IX, titel 2 betreffende persoonlijke beschermingsmiddelen van de codex over het welzijn op het werk (BS van 4 november 2021) brengt een aantal kleine tekstwijzigingen aan (in art. IX.2-2, IX.2-17 en IX.2-20), vervangt de twee bijlagen over pbm (
IX.2-1 en IX.2-2) en voegt een nieuwe bijlage (
IX.2-3) toe.
Indicatieve bijlagen
De bijlagen bij Richtlijn 89/656/EEG zijn indicatief. De richtlijn vermeldt dat het aan de lidstaten is om regels op te stellen voor het gebruik van pbm en de situaties waarin de werkgever pbm ter beschikking moet stellen. De bijlagen bevatten “nuttige aanwijzingen voor het vaststellen van deze regels” (art. 6). Bij de omzetting van Richtlijn 89/656/EEG in 1995 heeft België gekozen om deze regels te verduidelijken in twee bijlagen:
- bijlage IX.2-1 met een “indicatief schema voor de inventaris van de gevaren met het oog op het gebruik van pbm bedoeld in artikel IX.2-4”.
- bijlage IX.2-2 bevatte de ‘lijst van activiteiten en arbeidsomstandigheden waarvoor het ter beschikking stellen van pbm noodzakelijk is bedoeld in artikel IX.2-6’. Deze lijst was dus geen indicatieve bijlage en sterk verschillend van de Europese bijlage.
Wijziging van bijlage IX.2-2
Bij de omzetting van de wijzigingsrichtlijn in 2021 is er echter voor gekozen om bijlage IX.2-2 volledig te vervangen en net zoals de Europese bijlage, een indicatief karakter te geven. De nieuwe benaming van bijlage IX.2-2 luidt: ‘Niet-uitputtende lijst van activiteiten en sectoren van activiteiten waarvoor het ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen noodzakelijk kan zijn’. Hierbij wordt vermeld dat er steeds op basis van de risicoanalyse bepaald moet worden of een pbm vereist is en wat de kenmerken van het pbm zijn. Met deze insteek sluit de Belgische wetgever dichter aan bij de Europese tekst. Een aantal activiteiten die in de vorige bijlage IX.2-2 stonden, zijn wel verwerkt in de nieuwe bijlage, al is daarbij ook rekening gehouden met de gewijzigde omstandigheden. Zo zijn de aspecten in verband met pbm tegen ioniserende straling in overleg met het FANC volledig herzien.
Andere bijlagen
Bijlage IX.2-1 is volledig vervangen en bevat net zoals de vorige bijlage het schema uit de richtlijn, namelijk ‘Indicatief schema van risico’s in verband met de lichaamsdelen die met pbm moeten worden beschermd in artikel IX.2-4’.
Bijlage IX.2-3 is een nieuwe bijlage. Deze bijlage bevat een lijst met soorten pbm: ‘Niet-uitputtende lijst van soorten persoonlijke beschermingsmiddelen met betrekking tot de risico’s waartegen zij bescherming bieden’. Ook deze lijst is overgenomen uit de richtlijn.
Toezicht door werkgever
Naast de aangepaste bijlagen zijn er ook een aantal kleine aanpassingen doorgevoerd in de bepalingen zelf. Er zijn onder meer twee alinea’s toegevoegd, die sterker benadrukken dat het aan de werkgever is om toezicht te houden dat de juiste procedures worden toegepast in alle fasen van het gebruik en onderhoud van een pbm (aangepaste artikelen IX.2-17 en IX.2-20).
Bronnen:
