Context
Sinds 1978 stelt de Europese Commissie actieplannen van meerdere jaren op voor de veiligheid en gezondheid op het werk. In het begin waren die actieplannen voornamelijk gericht op wetgevend werk. De laatste actieplannen concenteren zich meer op nieuwe risico’s die gepaard gaan met de veranderingen in de arbeidswereld en de maatschappij.
Strategie 2007-2012
Met haar recente Resolutie volgt de Europese Raad de Commissie. Die had in februari al een Mededeling opgesteld met als titel: “Verbetering van de arbeidskwaliteit en -productiviteit: communautaire strategie 2007-2012 voor de gezondheid en veiligheid op het werk”. Met de strategie willen de Commissie en de Raad het aantal arbeidsongevallen in Europa met 25% terugdringen (de belangrijkste doelstellingen van de nieuwe Europese strategie).
Reactie Europese vakbonden
Volgens de ‘European Trade Union Confederation’ (ETUC) gaat de nieuwe strategie aan zijn doel voorbij. ETUC heeft vooral moeite met de focus op het terugdringen van het aantal arbeidsongevallen met 25%. Ze betreurt dat een algemene aanpak van veiligheid en gezondheid op het werk niet méér aandacht krijgt.
Bovendien vindt de ETUC dat de nieuwe strategie teveel beperkingen heeft:
- Artikel 5 van de Resolutie van de Raad stelt dat “het communautaire beleid inzake gezondheid en veiligheid op het werk (…) ten doel moet hebben arbeidsongevallen en beroepsziekten op permanente, duurzame en consequente wijze te verminderen”. De ETUC betreurt dat er alleen wordt gesproken over beroepsziektes en niet over andere ziektes die in verband staan met het werk (zo zijn slechts 5% van de kankers veroorzaakt door het werk in Europa erkend als beroepsziekte). De ETUC vindt dan ook dat een verhoging van het aantal erkende beroepsziektes aan de orde is;
- het belang van de personeelsvertegenwoordiging in bedrijven komt niet naar voren in de strategie;
- de Mededeling van de Commissie stelt dat de tussenkomst van arbeidsinspecteurs een betere naleving van de wetgeving moet garanderen, “in eerste instantie door voorlichting, overredingskracht en stimuleringsmaatregelen, vervolgens eventueel met dwangmaatregelen”. De ETUC vindt dat de rol van de arbeidsinspectie op die manier beperkt blijft tot ‘consultancy’ terwijl ze van mening is dat de arbeidsinspectie zich meer met controleren en het opleggen van sancties moet bezighouden;
- de nieuwe strategie beperkt zich tot enkele suggesties wat de externe preventiediensten betreft (betere toegankelijkheid, kwalitatief hoogwaardig, betaalbaar) en laat de interne preventiediensten volledig links liggen.
Doelstellingen van de Europese strategie 2007-2012
- verhoogde aandacht voor de uitvoering van communautaire wetgeving;
- bevordering van de naleving van communautaire wetgeving, vooral in risicosectoren en –ondernemingen en voor de kwetsbaarste categorieën werknemers (jongeren, werknemers met een tijdelijk contract en laaggekwalificeerde werknemers);
- aanpassing van het rechtskader aan veranderingen op de arbeidsplaats en vereenvoudiging ervan;
- bevordering van de ontwikkeling en uitvoering van nationale strategieën;
- totstandbrenging van een algemene cultuur waarin groot belang wordt gehecht aan preventieve gezondheidszorg en risicopreventie, door veranderingen in het gedrag van werknemers aan te moedigen, en tegelijkertijd de werkgevers ertoe aan te zetten om voor gezondheidsgerichte benaderingen te kiezen (deze preventiecultuur moet gericht zijn op alle lagen van de samenleving en niet beperkt blijven tot de werkomgeving en de beroepsbevolking);
- de laatste hand leggen aan de methoden om nieuwe potentiële risico’s in kaart te brengen en te evalueren;
- de uitvoering van de communautaire strategie beoordelen (follow-up van de resultaten);
- bevordering van de gezondheid en veiligheid op het werk op internationaal niveau.
Lees hier de tekst van de strategie