Vroeger was het beter... maar geldt dat ook voor het speelgoed?
Cadmium, lood en arsenicum
In het ‘Journal of Environmental Health’ verscheen begin dit jaar een studie naar toxische stoffen in speelgoed. Amerikaanse onderzoekers stelden vast dat speelgoed uit de jaren ’70 en ’80 heel wat gevaarlijke stoffen bevatte. Eén op vier stukken speelgoed bevatte tienmaal de toegestane hoeveelheid lood. Een derde van de onderzochte stukken bevatte meer cadmium dan toegelaten en in een vijfde van alle speelgoed werd arsenicum aangetroffen.
Deze toxische stoffen waren ook aanwezig in iconische stukken speelgoed als My Little Pony, Barbie en de Fisher Price poppetjes. Speelgoed dat in vele families bewaard is gebleven voor de volgende generaties. Bovendien tref je dit speelgoed ook nog aan in heel wat crèches en wachtkamers.
Vanwaar deze stoffen?
Waarom gebruiken speelgoedfabrikanten zo’n gevaarlijke stoffen? In veel gevallen spelen financiële motieven een belangrijke rol. Zo is loodhoudende verf een derde goedkoper dan loodvrije verf. Om dezelfde reden worden (eveneens toxische) cadmiumpigmenten gebruikt in verven. Deze zware metalen zijn echter niet het enige risico.
Veel plastics blijken immers bijzonder schadelijk voor jonge kinderen. Vooral de aanwezigheid van ftalaten in zachte plastics is bijzonder zorgwekkend. In harde plastics is Bisfenol A dan weer de boosdoener, terwijl knuffels vaak brandvertragers bevatten (aliminiumoxide-trihydraat).
Ook gloeistaafjes kunnen schadelijke stoffen bevatten, vooral dan wanneer ze stuk gaan.
Waarop letten?
Enkele decennia geleden waren de regels voor het gebruik van chemische stoffen in speelgoed en gebruiksvoorwerpen minder streng dan vandaag. In het onderzoek uit het ‘Journal of Environmental Health’ bevatte 34% van het onderzochte speelgoed meer schadelijke stoffen dan vandaag toegelaten.
De onderzoekers troffen de hoogste concentraties lood en cadmium aan in gele plastic speelgoedstukken uit de jaren ‘70 en ’80. Groene, oranje en bruine stukken bevatten dan weer veel cadmium, terwijl in rood speelgoed stukken vaker lood werd aangetroffen. Wit, zwart, grijs of magenta gekleurd speelgoed bleek het veiligst.
Hout vasthouden
Kunststof speelgoed van enkele decennia geleden kan dus gevaarlijk zijn voor jonge kinderen. Hun organen en hersenen zijn nog in volle ontwikkeling, waardoor ze gevoeliger zijn voor de invloed van toxische stoffen. Zeker de allerjongste kinderen hebben de neiging om het speelgoed in hun mond te stoppen, wat ervoor zorgt dat ze ongewild chemische stoffen naar binnen krijgen.
Als ouder doe je er dus goed aan om je kinderen niet (te vaak) met ‘vintage’ speelgoed te laten spelen. Doe je dat toch, houd dan een oogje in het zeil en let erop dat ze het speelgoed niet in hun mond stoppen.
Speelgoed in natuurlijke materialen (hout), is wel veilig.