Verankeringsvoorzieningen en pbm

Toelichting wetgeving

Verankeringsvoorzieningen zijn een onmisbaar onderdeel van persoonlijke valbescherming. Sommige types van verankeringen zijn echter vast bevestigd aan een bouwwerk en worden daarom beschouwd als een ‘bouwproduct’. Dit heeft gevolgen zowel voor het op de markt brengen van verankeringsvoorzieningen als voor het gebruik ervan.

Geactualiseerd op:

13.05.20

Onderwerpen:

©:

preventFocus 10/2019

Omschrijving van verankeringsvoorzieningen

Definitie

Voor de definitie van een verankeringsvoorziening kan norm EN 795:2012 gehanteerd worden. Deze norm maakt een onderscheid tussen een verankeringssysteem, een verankeringsvoorziening en een ankerpunt. De norm zelf handelt enkel over verankeringsvoorzieningen die geen blijvend onderdeel zijn van een gebouw. Dit wil zeggen dat het gaat over verankeringsvoorzieningen die ontworpen zijn om uit de constructie te worden verwijderd zonder de constructie of de verankeringsvoorziening te beschadigen, zodat de verankeringsvoorziening ook opnieuw kan worden gebruikt (zie tabel 1). Om het eenvoudig te stellen: de norm gaat niet over de verankeringen die niet kunnen worden losgemaakt aangezien ze blijvend bevestigd zijn door middel van klinknagels, schroeven, lasverbindingen, harsbinding of door het gieten van de verankering in beton.

Tabel 1 - Definitie verankeringsvoorziening

Verankeringssysteem	Systeem dat bestemd is om te worden gebruikt als onderdeel van een persoonlijk valbeveiligingssysteem dat een of meer verankeringspunten en/of een verankeringsvoorziening en/of een element en/of een bevestigingselement en/of een structurele verankering omvat
Verankeringsvoorziening	Een samenstel van elementen met een of meer verankeringspunten of mobiele verankeringspunten die een bevestigingselement kunnen bevatten, bestemd om te worden gebruikt als onderdeel van een persoonlijk valbeveiligingssysteem, bedoeld om van de structuur te kunnen worden verwijderd en deel uit te maken van het verankeringssysteem
Voorbeeld van een type verankeringssysteem waarvan de verankeringsvoorziening wel onder norm EN 795 valt		1 verankeringspunt 2 structuur (geen onderdeel van de verankeringsvoorziening) 3 bevestigingselement 4 verankeringsvoorziening 5 structureel verankeringspunt (geen onderdeel van de verankeringsvoorziening) 6 element 7 permanente bevestiging (bv. harsbinding)
Voorbeeld van een type verankeringssysteem waarvan de verankeringsvoorziening niet onder norm EN 795 valt		1 verankeringspunt 2 structuur 3 permanente bevestiging (bv. klinknagels, schroeven, lasverbindingen, harsbinding) 4 structureel verankeringspunt 5 beton, isolatielaag of andere

Bron: EN 795:2012

Gebruikt door een of meerdere personen

Norm EN 795:2012 legt de vereisten vast voor verankeringsvoorzieningen die gebruikt worden door één persoon. Indien meerdere personen gelijktijdig gebruikmaken van de verankeringsvoorziening, is er bovendien CEN/TS 16415:2013. Dit is geen norm maar een Technical Specification uitgewerkt door het CEN. In de aanbeveling worden bijkomende technische vereisten opgesomd voor verankeringsvoorzieningen bedoeld voor gebruik door meerdere personen. Zowel EN 795 als TS 16415 gelden voor verankeringsvoorzieningen die gebruikt worden in samenhang met persoonlijke valbescherming die beantwoordt aan de eisen in EN 363 Persoonlijke valbeveiliging.

EN 795 en TS 16415 bepalen onder meer dat ook verankeringspunten die in principe louter voor positioneringswerkzaamheden bedoeld zijn, moeten getest worden als valbeveiligingssysteem zodat ook deze verankeringsvoorzieningen bij een verkeerd gebruik voldoende bescherming bieden indien de persoon valt.

Indeling verankeringsvoorzieningen

Verankeringsvoorzieningen worden ingedeeld in vijf types op basis van norm EN 795:2012 (zie tabel 2). De norm maakt een onderscheid tussen verankeringsvoorzieningen die bestemd zijn om vast aan de constructie te worden bevestigd (types A, C en D) en mobiele verankeringsvoorzieningen (types B en E) die niet bestemd zijn om vast aan een constructie te bevestigen. Types B en E vallen onder de definitie van een persoonlijk beschermingsmiddel zoals bepaald in de Europese pbm-verordening 2016/425 (zie ook ‘EU-Verordening persoonlijke beschermingsmiddelen’).

Norm EN 795 is een geharmoniseerde norm in het kader van de pbm-verordening, maar dan enkel voor de verankeringen van type B of E aangezien enkel deze types als een pbm mogen beschouwd worden. De conformiteit met de pbm-verordening op basis van norm EN 795:2012 en de bijhorende CE-markering is dus enkel mogelijk voor transporteerbare tijdelijke verankeringsvoorzieningen (type B) en voor doodgewicht-verankeringen (type E).

Tabel 2 - Types verankeringsvoorzieningen op basis van EN 795

Type A	Verankeringsvoorzieningen die uitgerust zijn met een of meer vaste ankerpunten en waarvoor structurele verankeringen of bevestigingselementen nodig zijn om aan de structuur vast te maken (bv. een verwijderbare oogbout)
Type B	Verankeringsvoorzieningen met een of meer vaste verankeringspunten waarvoor geen structurele verankeringen of bevestigingselementen nodig zijn om ze aan de structuur vast te maken (bv. een type gelijkend op een hijsband)
Type C	Verankeringsvoorzieningen die uitgerust zijn met horizontale flexibele ankerlijnen
Type D	Verankeringsvoorzieningen die uitgerust zijn met horizontale starre ankerlijnen
Type E	Verankeringsvoorzieningen voor gebruik op horizontale oppervlakken waarbij de werking uitsluitend gebaseerd is op de massa en de wrijving tussen de verankeringsvoorziening zelf en het oppervlak (doodgewichtankers)