Type vorkheftruckbanden
In principe is er weinig verschil tussen een gewone autoband, zeker een die bestemd is voor een wat zwaarder model en een band van een vorkheftruck. Ook industriële banden zijn net als bij autobanden onder te verdelen in drie categorieën: A (het topgamma), B (de standaardversie) en C (de budget-categorie). De echte merkbanden behoren traditioneel tot de A-klasse en zijn vanwege hun hogere kwaliteit duurder in aankoop dan banden die behoren tot de lagere categorieën. Stuk voor stuk gebruiken A-types het duurdere, maar ook slijtvastere en mechanisch robuustere natuurrubber. Deze banden vertonen ook een lagere rolweerstand en leiden daarmee tot een lager energieverbruik. B- en C-merken zijn prijselijker, maar de banden worden vaak vervaardigd uit goedkoper synthetisch rubber dat onder meer gevoeliger voor slijtage is. Dit zijn zaken die moeten nagetrokken worden op de productfiche van de bandenleverancier, want het onderscheid tussen beide types rubber is visueel nauwelijks te maken.

Het belang van een goede keuze
Welke is dan de beste keuze? Een niet zo gemakkelijke vraag, want het is niet zo dat elk type vorkheftruck bij exclusiviteit één bepaald bandtype hoort. Het is ook mogelijk, vooral bij constructeurs uit Noord-Amerika of het Verre Oosten, dat de aangeraden bandentypes hier ongebruikelijk zijn, of moeilijk verkrijgbaar tenzij mits een toeslag. Wanneer je als vorkheftruckgebruiker de suggestie van de constructeur volgt, zit je normaliter steeds goed. Maar dan nog moet je rekening houden met specifieke gebruiksomstandigheden. Worden de banden blootgesteld aan hoge temperaturen (bv. in de omgeving van staalovens)? Rijden ze vaak buiten op rijwegen met een oneffen oppervlak? Zo wordt algemeen aangenomen dat geprofileerde banden voor heftrucks die uitsluitend binnen worden gebruikt op droge, harde en effen vloeren onnodig zijn: profielloze banden zijn dan aangewezen, mede wegens de lage rolweerstand en een maximaal contactoppervlak (en dus een goede slipvastheid). Maar die worden zelden gekozen, omdat de meeste aankopers van mening zijn dat banden nu eenmaal een profiel moeten hebben, omdat ze de banden spiegelen aan autobanden. Voor buitenwerk is een profileerde band wel degelijk een goede keuze.

Drie hoofdsoorten
Verder is niet iedereen zich ervan bewust dat op een vorkheftruck drie soorten banden mogelijk zijn.

Volrubberen
In West-Europa rijdt meer dan driekwart van de heftrucks op volrubberen banden. Dit zijn super-elastische banden (daarom krijgen ze vaak de typologie SE mee). Ze hebben het grote voordeel dat ze niet lek kunnen geraken, en dat er voor elke gebruikstypologie een aangepast fabricaat kan geleverd worden. Bovendien gaan ze minstens dubbel zo lang mee als luchtbanden.

Luchtbanden
In de Verenigde Staten is de toestand helemaal anders: daar rijdt 80% van de vorkheftrucks op een tweede hoofdsoort, namelijk luchtbanden, die nog het meest vergelijkbaar zijn met gewone autobanden. De verklaring hiervoor zou zijn dat de afstanden daar groter zijn en het traject vaak geaccidenteerd. Dan komen luchtbanden inderdaad van pas, omdat die een maximale schokdemping geven en het door de luchtkamer mogelijk is om de warmte sneller af te voeren. Dit laatste is belangrijk omdat warmteaccumulatie de grootste slijtagefactor is van elke rubberband, en zeker wanneer de band zwaar belast wordt (lange afstanden en hoge snelheden) is het belangrijk om de temperatuur niet al te hoog te laten oplopen.

Massieve banden
En dan is er nog een derde hoofdsoort banden, namelijk de massieve banden die ook hier intensiever in de V.S. worden gebruikt dan in onze contreien. Je kan vaak onmiddellijk visueel vaststellen of een vorkheftruck op massieve banden rijdt, want deze zijn erg smal en worden gemonteerd op kleine wielen. Ze hebben een hoog draagvermogen, maar vertonen nauwelijks een schokdemping en worden dus nagenoeg uitsluitend binnen gebruikt, voornamelijk in magazijnen of opslagplaatsen waar de vloer glad is. Typisch reachtrucks worden uitgerust met massieve banden, vaak uit polyurethaan.

De esthetische kant van de zaak
Vorkheftrucks worden traditioneel uitgerust met zwarte banden. Dat is geen modegril: bandenfabrikanten voegen roetdeeltjes toe aan het rubber, omdat deze warmte absorberen, overmatige slijtage van het oppervlak voorkomen en de band minder gevoelig maken voor UV-straling die meespeelt in het verouderingsproces van het rubber. Maar die zwarte banden hebben het nadeel dat ze lelijke vegen achterlaten op helderkleurige bedrijfsvloeren. Daarom hebben sommige fabrikanten banden ontwikkeld die geen zwarte afdrukken veroorzaken: de roetdeeltjes worden hier vervangen door silica of krijt en de weerstand tegen UV-straling wordt dan gerealiseerd door anti-oxidantia toe te voegen aan het rubber. Maar ook hier heeft alles zijn prijs.

Wat te doen bij vervanging?
Alle banden moeten regelmatig vervangen worden, het ene type al vroeger dan het andere. Het is allicht onvermijdelijk dat het rubber en het frame van budgetbanden van een wat mindere kwaliteit is. Dat kan de veiligheid en de bedrijfszekerheid van de vorkheftruck in het gedrang brengen! De Nederlandse BMWT (de belangenbehartiger van leveranciers van bouwmachines, industrieel transportmaterieel en dergelijke) waarschuwde recentelijk nog logistieke managers voor een te grote besparingsdrift op dit vlak. Volgens deze organisatie gaan slechte banden ten koste van de stabiliteit van de truck: instabiele banden vergroten namelijk de kans dat de heftruck kantelt, zeker als die zwaar geladen is. Ondanks alle beschermingsmaatregelen (de kooi rond de bestuurder en het dragen van veiligheidsgordels) leidt dat erg vaak tot zware kwetsuren bij de bestuurder. Ook kunnen slecht aangepaste banden leiden tot overmatige trillingen, hetgeen dan weer rugklachten tot gevolg kan hebben. En een hogere rolweerstand, die vaak het gevolg is van onaangepaste banden, leidt tot een hoger energieverbruik.

Hoe voorkom je slijtage?
Goed rijgedrag is essentieel om een snelle slijtage van de banden te voorkomen. Hoge snelheden in bochten waardoor vaak de wielen blokkeren, en bruuske start- en rembewegingen zorgen voor een snelle beschadiging. En, net zoals dit het geval is bij het autoverkeer: rijden met banden die onvoldoende opgepompt zijn (we hebben het dan natuurlijk over luchtbanden) leidt tot snellere slijtage en hogere energiekosten. Het behoort dus tot de goede praktijk om de bandenspanning van de betreffende vorkheftrucks maandelijks te controleren.

Het is overigens zo dat bij de eerste tekenen van degradatie de band niet steevast moet vervangen worden. In eerste instantie is het zinvol de banden per as te wisselen om een regelmatiger slijtagepatroon te bekomen. Maar eenmaal de slijtage haar werk gedaan heeft, moet er wel degelijk gewisseld worden.

Banden hergebruiken
Bovendien kunnen versleten banden een tweede leven krijgen! Dat gebeurt door de band van een nieuw loopvlak te voorzien, en dat is een stuk goedkoper dan een volledig nieuwe band aan te kopen. Ook hier moet een onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende kwaliteitscategorieën. Een dergelijke tweedehands A-band kan, mits de recyclage professioneel werd uitgevoerd, nog jarenlang dienst doen als volwaardige en veilige heftruckband omdat het karkas waarop het nieuwe loopvlak wordt aangebracht doorgaans van een duurzame kwaliteit is. Dit is niet steeds het geval met banden van de B- of C-categorie…

Bron: logistiek.nl