Ontstaan
De 5S-methode komt overgewaaid uit Japan. Deze beheerstechniek werd ontwikkeld in het kader van het productiesysteem van Toyota. De 5S’en stemmen overeen met 5 principes waarvan de Japanse woorden beginnen met een S (zie tabel).

Doelstellingen van de 5S-methode
- Een rommelige werkruimte door materiaal, documenten, gereedschap en andere overbodige voorwerpen vermijden;
- Een goed beheer en een duidelijke lokalisatie van het opgeborgen werkmateriaal garanderen;
- Wanorde in de werkruimten voorkomen (bv. onnodige bestellingen van materiaal vermijden);
- Arbeidsongevallen voorkomen (door geen voorwerpen rond te laten slingeren, door obstakels weg te nemen);
- De arbeidsomstandigheden en werktijden optimaliseren. Een nette werkplek is aangenamer om te werken en zorgt voor minder tijdverlies (door het zoeken naar voorwerpen, gereedschap,…).

Fase 1 – Scheiden
Scheiden = zich ontdoen van al het overbodige materiaal op de werkplek.
- Het noodzakelijke van het niet-noodzakelijke scheiden (stel jezelf de vraag: heb ik dit nu echt nodig om mijn werk te doen?)
- Het overbodige verwijderen (verplaatsen, weggooien, archiveren,…). Let op: geen seizoensgebonden voorwerpen verwijderen.
- Denk aan een alternatief gebruik van het materiaal waar je vanaf wilt geraken (wat nu niet van nut is, kan dit later of elders wel zijn, kan gerecycleerd worden,…).

Fase 2 – Schikken/Opruimen
Opruimen = de noodzakelijke voorwerpen ordenen voor een gemakkelijk en efficiënt gebruik.
De leidraad is ‘een plaats voor elk voorwerp en elk voorwerp op zijn plaats’. De opberging gebeurt op basis van de gebruiksfrequentie en de afstand: voorwerpen die men vaak gebruikt binnen handbereik houden, het overige materiaal in de nabijheid opbergen.

Bron: www.qualitiso.com/methode-5s

Voorwerpen moeten zo opgeborgen worden dat iemand anders ze snel kan terugvinden (rangschikking, panelen om gereedschap te ordenen,…) en gemakkelijk kan vaststellen wat niet in orde is (ontbrekende voorwerpen, slechte opberging, te grote voorraad,...).
Bij het opbergen moet men rekening houden met het risico op valpartijen op gelijke hoogte en het risico op stoten (obstakels wegnemen), maar ook met het risico op vallende voorwerpen (de kettingzaag niet op een hoek van het rek opbergen). Men moet ook vermijden onverenigbare producten samen in kasten op te bergen.

Fase 3 – Schoonmaken
De schoonmaak beperkt zich niet tot het schoonmaken van de lokalen en het materiaal.
Ook onderhoud is belangrijk: een machine moet niet enkel schoongemaakt, maar ook onderhouden worden (een schroef die moet worden aangedraaid, een onderdeel dat gesmeerd moet worden,…) om de goede werking ervan te garanderen.

Fase 4 – Standaardiseren
Het systematische aspect is van cruciaal belang. Om het werk efficiënt en in de beste omstandigheden uit te voeren, is het belangrijk de werkplek elke dag op te ruimen. Daarom moet men dus:
- een taak beginnen en afwerken in een nette omgeving (de werkplek na elke taak opruimen)
- leren zich op regelmatige basis te ontdoen van overbodige voorwerpen
- regelmatig de werkplek grondig schoonmaken (op het einde van de dag, week, activiteitencyclus,…). Zo vermijd je een race tegen de klok tijdens de jaarlijkse schoonmaak, die veel kostbare tijd in beslag neemt en waarvan de resultaten snel vervagen.

Fase 5 – Stimuleren en in stand houden
Om de werkomgeving ordelijk en net te houden, moet je de vastgelegde regels naleven. Engageer je en stimuleer anderen om de afspraken na te komen. Overleg met elkaar en stel eventuele aanpassingen voor. Het doel is om vooruitgang te boeken en in een ordelijke en nette werkomgeving is het des te aangenamer werken.

Bronnen: 
usinages.com
logistiqueconseil.org
qualitiso.com
fr.wikipedia.org/wiki/5S
www.rtbf.be
1ideeparjour.over-blog.com