In het bronsgroen eikenhout: de processierups
Eiken gezocht
De processierups – of correcter: de eikenprocessierups – is de larve van de eikenprocessievlinder. Zoals de naam aangeeft, leven deze dieren voornamelijk op en rondom eiken. De eikenbladen zijn namelijk hun voornaamste voedingsbron.
De eitjes komen uit in het voorjaar, zodra de eerste jonge eikenbladeren tevoorschijn komen. In gebieden waar veel eiken groeien, troepen de rupsen in grote aantallen samen aan de zonnige zuidkant van de eikenstammen.
In ons land komt de processierups voornamelijk voor in de provincies Limburg en Antwerpen.
De processierupsen zijn vooral ’s nachts actief. Dan gaan ze op zoek naar voedsel en kruipen ze in lange slierten achter elkaar aan. Die slierten doen denken aan religieuze processies, vandaar de naam ‘processierups’.
Kaalslag
Wanneer de weersomstandigheden gunstig zijn en er veel processierupsen zijn, dan kunnen ze hele bomenrijen kaalvreten. Dit gebeurt meestal in lanen en dreven die omzoomd zijn met eiken. In bossen zijn er meer natuurlijke vijanden, waardoor het aantal processierupsen lager ligt en ze zelden zo lelijk huis houden.
Irriterende brandharen
Het kaalvreten van de bomen is echter niet de meest hinderlijke eigenschap van de dieren. Processierupsen zijn in de maanden mei en juni namelijk bedekt met honderdduizenden minuscule brandharen. Wanneer de rupsen zich bedreigd voelen, schieten ze die haartjes af. Als de brandharen in je huid, luchtwegen of ogen terechtkomen, kunnen ze daar irritatie veroorzaken. In de meeste gevallen zorgt dit voor tijdelijke hinder onder de vorm van huiduitslag, zwellingen, rode ogen of jeuk. In zeldzame gevallen kunnen er echter ook ernstigere verschijnselen optreden, zoals braken, duizeligheid of koorts.
Je hoeft echter niet noodzakelijk een processierups aan te raken om getroffen te worden door een brandhaar. De haartjes verspreiden zich namelijk ook via de wind. En lang nadat de rupsen zich ontpopt hebben tot vlinders blijven er nog duizenden brandharen achter in de bomen en de nesten waar processierupsen gewoond hebben. Die achtergebleven haartjes kunnen nog jarenlang hinder veroorzaken.
Hoe reageren?
Kom je in aanraking met de rupsen of denk je dat een irritatie hebt die het gevolg is van de processierupsen, neem dan volgende maatregelen:
- Huid
De brandharen veroorzaken meteen hevige jeuk. Meestal gaat dit gepaard met roodheid en huiduitslag in de vorm van bultjes of blaasjes, die na enkele dagen tot weken verdwijnen.
Wrijf niet over het geïrriteerde gedeelte (dit verspreidt de brandharen), maar spoel onder stromend water en was het getroffen gedeelte met water en zeep. Probeer achtergebleven brandharen te verwijderen met behulp van een stuk tape. Bij aanhoudende of ernstige jeuk of uitslag raadpleeg je best een arts.
- Ogen
Wanneer de brandharen in je ogen terechtkomen, dan geeft dit niet alleen een zeer pijnlijke irritatie, er kan ook een ontsteking van het bindvlies ontstaan. In extreme gevallen kan een operatieve ingreep nodig zijn om de gevolgen daarvan ongedaan te maken. Meestal volstaat het om gewoon de ogen te spoelen onder stromend water, maar ook hier neem je best contact op met je huisarts als de klachten blijven aanhouden.
- Luchtwegen
Ook in de longen kunnen de brandharen irritatie veroorzaken. Dit kan leiden tot ademhalingsstoornissen, maar ook slikstoornissen en irritaties van de neusslijmvliezen. Bij aanhoudende of ernstige klachten kan aangepaste medicatie nodig zijn.
Bestrijden
Wanneer het weer gunstig is, kunnen heel grote nesten ontstaan die volledige bomen kaalvreten. In dat geval is het aangewezen om de rupsen te bestrijden. Hiervoor neem je het best contact op met de gemeente. De gemeentediensten hebben de nodige ervaring en weten best hoe ze de processierups kunnen aanpakken. Meestal gebeurt dit met bestrijdingsmiddelen, maar sommige gemeenten opteren ervoor om de nesten ter plaatse te verbranden of weg te zuigen. Deze technieken zijn uiteraard een stuk omslachtiger, maar ze hebben het voordeel dat geen andere vlindersoorten getroffen worden.
Bron: gezondheid.be